چاقی یکی از عوامل بیماری زاست که بدلیل الگوی ناصحیح تغذیه و کم تحرکی گریبان بشر امروزی را گرفته و تنها راه مقابله با آن اصلاح نوع تغذیه افراد است.
چاقی نوعی بیماری مزمن و نوعی سوء تغذیه است که باید همانند سایر بیماریهای مزمن درمان شود تا از بروز برخی بیماریها مانند بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت ، پرفشاری خون ودیگر بیماریها جلوگیری شود.
بر اساس آمارهای رسمی ، یک سوم جمعیت کشور ، حدود 25 میلیون نفر دارای اضافه وزن و یا چاقی هستند که از این تعداد 43 درصد را مردان و 57 درصد را زنان تشکیل می دهند.
همچنین در این آمارها اعلام شده ، از این تعداد هشت میلیون نفر مبتلا به چاقی و 17 میلیون نفر مبتلا به اضافه وزن هستند.
یک کارشناس ارشد دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: چاقی نوعی بیماری مزمن است که با بالا رفتن وزن بدن از محدوده طبیعی برای فرد اتفاق می افتد و بدن را برای ابتلا به سایر بیماریها آماده می سازد.
دکتر مهین فرهمند افزود: افرادی که کارهای بدنی سنگین انجام می دهند و یا ورزشکار هستند دارای ماهیچه های بزرگ هستند و ممکن است اضافه وزن داشته باشند اما چاق محسوب نمی شوند و نیازی به درمان ندارند.
وی مصرف غذاهای پرکالری، بی علاقگی به سبزیجات ، کم تحرکی ، استفاده از وسایط نقلیه برای رفت و آمدهای روزانه ، بالا رفتن سن و پی آمد آن کم تحرکی ، پر خوری بدلیل تنهایی و فرار از نگرانی و استرس را از عوامل مهم چاقی عنوان کرد.
این کارشناس اضافه کرد: اختلال در فعالیت برخی از غدد و کم کاری غده تیرویید ، ارثی بودن چاقی در خانواده نیز می تواند از علل چاقی باشد.
وی بیماریهای قلبی و عروقی، سکته مغزی و قلبی، فشارخون بالا ، دیابت ، عوارض ریوی، بیماریهای کبدی و مجاری صفراوی ، نقرس ، سیروز کبدی ، درد مفاصل و سرطانها از عوارض چاقی عنوان کرد.
فرهمند گفت: با فعالیتهای بدنی منظم ، مرتب و ورزش می توان وزن ، میزان چربی خون ، قند خون ، فشار خون و استرس را کاهش داد و همچنین از ابتلا به چاقی جلوگیری کرد.
وی اظهار کرد: اضافه وزن و چاقی از عوامل مهم تعیین کننده سلامت هستند که متاسفانه از سوی برخی افراد جدی تلقی نمی شود.
بر اساس منابع اطلاعاتی وزارت بهداشت ، بیش از نیمی از افراد در کشور بدلیل کم تحرکی دچار اضافه وزن و چاقی هستند که می توان با پیشگیری و کنترل این بیماری در تامین سلامت جامعه گام اساسی برداشت.
همچنین آمار ابتلای کودکان به چاقی بین سه تا 23 درصد در استان های مختلف گزارش شده که در کلانشهرها و استان های شمالی این آمار به 23 درصد می رسد.
بگفته یک کارشناس تغذیه کودکان ، یکی از علل افزایش چاقی در کودکان و نوجوانان کم تحرکی و تغذیه نامناسب است.
مرضیه کرمی نژاد افزود: کودکان و نوجوانان بطور متوسط روزانه شش تا هشت ساعت را صرف نوشتن تکالیف مدرسه، بازی کامپیوتری و تماشای تلویزیون می کنند.
وی افزود: مصرف تنقلات صنعتی ، فست فودها و غذاهای چرب و پرکالری در چاقی این گروه اثر گذار است.
و به همین دلیل پرفشاری خون ، اضافه وزن و دیابت یکی از بیماریهای رایج در کودکان و نوجوانان شده است.
بر اساس یافته های وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ، از بین رفتن بسیاری از بیماری های واگیردار ازطریق واکسیناسیون ، گسترش بهداشت و تاثیر گذاری در افزایش سن افراد از دیگر علل شیوع چاقی است.
از سوی دیگر میزان مرگ و میر در افراد دارای چاقی و یا چاقی مفرط 5/2 تا سه برابر بیشتر از سایر افراد جامعه است.
بگفته کارشناسان ، برخلاف اینکه امروزه لاغری و حفظ اندام برای جوانان در اولویت قرار دارد ، اما الگوی ناصحیح تغذیه ، افزایش استفاده از غذاهای چرب و فست فودها و کم تحرکی موجب افزایش تعداد افراد چاق در جامعه شده است.
معاون مرکز تحقیقات سلامت استان فارس گفت: اختلالات تغذیه ای ، دریافت انرژی بیش از نیاز بدن، فشارهای درونی ، استرس و افسردگی، عوامل ژنتیکی ، مصرف برخی داروها ، اختلالات غدد از مهمترین عوامل بروز چاقی است.
دکتر حسن جولایی افزود: عادات بد غذایی و الگوی ناصحیح تغذیه از همه این عوامل موثر است ، بطوریکه اگر یک شخص علاوه بر نیاز روزانه اش به غذا ، هر روز فقط یک برش نان اضافه بخورد، بعد از 20 سال 15 کیلوگرم اضافه وزن پیدا خواهد کرد.
وی رژیم درمانی، درمان دارویی ، استفاده از وسایل و شیوه های مخصوص و درمانهای جراحی را از مهمترین شیوه های درمان چاقی عنوان کرد.
جولایی ادامه داد: کاهش وزن از طریق رژیم غذایی همراه با ورزش اصولی ترین روش برای کاهش وزن و داشتن وزن ایده آل است و عوارضی مانند ریزش مو، چروکیدگی پوست را بدنبال نخواهد داشت.
وی رژیم غذایی صحیح ، ورزش مناسب و کافی، تغییر رفتار و اصلاح عادات بد غذایی را از مهمترین شیوه های پیشگیری از چاقی عنوان کرد.
بر اساس منابع تحقیقاتی ، بیش از یک میلیارد و 30 میلیون نفر در دنیا چاق هستند و با شیوع مصرف دخانیات ، الکل و تغذیه های نامناسب این افراد در معرض بیماریهای مزمن دیگر قرار دارند.
کارشناس تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز گفت: در یک رژیم غذایی اصولی، کاهش وزن تدریجی اتفاق می افتد ، بطوریکه فرد هفته ای نیم تا یک کیلوگرم مجاز به کاهش وزن اضافی خود می باشد.
الهام کاووسی افزود: مصرف غلات کامل، میوه و سبزیها بصورت روزانه ، کاهش میزان مصرف چربیها ، عدم مصرف غذاهای سرخ کردنی ، کاهش مصرف نوشابه های گازدار و مواد غذایی حاوی قندهای ساده در کاهش وزن موثر است.
وی ادامه داد: تحرک و ورزش به کاهش وزن و سوختن چربیهای اضافی کمک کرده و از تحلیل بافتهای ماهیچه ای جلوگیری می کند و افراد چاق باید از ورزشهایی استفاده کنند که امکان تداوم آن وجود داشته باشد ، به عنوان مثال پیاده روی حداقل 30 دقیقه در روز تندتر از حالت طبیعی می تواند در کاهش وزن موثر باشد.
