بیماری كرونر قلبی به صورت مشكلاتی از قبیل دردهای آنژینی و انفاركتوس (حمله قلبی) بروز میكند. آنچه كه سبب بروز بیماری قلبی میشود، تشكیل تدریجی رسوبهای چربی یا پلاكها در لایه داخلی دیواره سرخرگها میباشد. این رسوبها سبب محدودكردن عبور خون میشوند كه این پدیده را تصلب شرایین یا سخت شدن رگها (آترواسكلروز) مینامند.
در این بیماری هیچ علامت واضحی وجود ندارد، اما این تا هنگامی است كه آسیب به سرخرگها آنقدر جدی شود كه جریان خون به قلب محدود شده و سبب بروز درد شود. مسدود شدن كامل یك سرخرگ خونرسان به قلب، منجر به حمله قلبی ناگهانی و كشنده میشود. روشهای متداول جهت پیشگیری از تصلب شرایین شامل كاهش فشارخون، دریافت رژیم غذایی كمچربی، كاهش وزن اضافی و ترك سیگار میباشد. به برخی افراد نیز جهت كاهش كلسترول خون، دارو داده میشود.
تحقیقات نشان میدهند كه ارتباط مستقیمی میان رژیم غذایی و بیماری قلبی وجود دارد و با دریافت یك رژیم غذایی سالم میتوان سلامتی قلب و دستگاه گردش خون را حفظ كرد.
●چه غذاهایی برای قلب مفید هستند؟
كلم برگ، كلم قرمز، گل كلم، كلم بروكسل، بروكلی، شلغم، چغندر، اسفناج، مارچوبه، لوبیا سبز، نخود سبز، لوبیا قرمز، لوبیا چشم بلبلی، نخود خشك و عصاره مخمر دارای ویتامینهای گروه ب خصوصا اسیدفولیك هستند. تحقیقات متعددی نشان دادهاند كه اسید فولیكی كه بطور طبیعی در مواد غذایی یافت میشود، میتواند سبب كاهش مادهای در خون به نام هموسیستئین شود و به این ترتیب از ابتلا به تصلب شرایین پیشگیری كند. دانشمندان بر این باور هستند كه این ماده مستقیما به دیواره رگها آسیب میرساند و سبب تشكیل رسوبهای چربی میشود. تخمین زده شده است كه افزایش دریافت روزانه اسید فولیك به میزان ۱۰۰ میكروگرم، سبب كاهش مرگ مرتبط با بیماری های قلبی به میزان ۷ درصد در مردان و ۵ درصد در زنان میشود.
در جوامعی كه مصرف كننده مقادیر فراوانی از ماهیهای روغنی هستند، مشاهده شده است كه شیوع بیماریهای كرونر قلبی كمتر از جوامعی است كه مقدار خیلی كمی ماهی مصرف میكنند. ماهیهای روغنی از قبیل ماهی آزاد و سایر ماهیها از قبیل قباد، حلوا، شیر، كیلكا، و اوزونبرون دارای اسیدهای چرب مفید میباشند. دانشمندان معتقد هستند كه این مواد باعث كاهش خطر انعقاد خون و همچنین ممانعت از افزایش چربیهای مضر خون میشوند.
مصرف ماهی حداقل ۳ بار در هفته، برای افرادی كه دارای سابقه بیماری قلبی و همچنین افرادی كه مایل به پیشگیری از ابتلا به این بیماری هستند توصیه میشود.
جو دوسر، حبوبات، سیب و گلابی غنی از فیبر محلول هستند كه به كاهش سطوح كلسترول خون كمك میكنند. سیر نیز اثر مشابهی دارد. افزایش كلسترول خون، به خصوص ال دی ال (كلسترول بد)، یكی از عوامل خطر عمده در بروز تصلب شرایین است. مصرف منظم چنین غذاهایی به كاهش ال دی ال كمك میكند.
روغن زیتون، روغن كانولا، مغزها و دانهها حاوی نوعی از اسیدهای چرب به نام موفا هستند كه به كاهش سطح ال دی ال كمك میكنند.
میوهها و سبزیها حاوی ویتامینهای آنتی اكسیدان (ضد سرطان)، مواد معدنی و مواد مغذی مفیدی هستند كه سبب متوقفكردن آسیب ناشی از عمل مواد سرطانزا به دیواره سرخرگها میشوند.
مصرف حداقل روزانه ۳ واحد از این غذاها توصیه میشود. سه چهارم لیوان آب میوه یا سبزیها به عنوان یك واحد محسوب میشود كه معادل یك عدد میوه متوسط یا یك لیوان سبزی خرد شده خام یا نصف لیوان پخته است.
●از چه غذاهایی باید پرهیز كنیم؟
گوشت و فرآوردههای آن، لبنیات پرچربی و كره، غنی از نوعی چربی هستند كه باعث افزایش سطح ال دی ال در خون میشوند. مصرف این غذاها را باید به حداقل رساند.
همچنین مصرف كیك و بیسكویت به علت نوع چربی بكار رفته در آنها سبب افزایش سطح ال دی ال میشود.
انواع غذاها و سوپهای آماده مصرف و یا كنسرو شده، غذاهای بیرون از منزل، سوسیس و كالباس و گوشتهای نمك سود شده و بطور كلی گوشت و فرآوردههای آن و همچنین تنقلات شور، سرشار از نمك (سدیم كلراید) هستند. دریافت زیاد سدیم با فشارخون بالا ارتباط دارد كه از عوامل خطر جدی در بروز بیماری قلبی میباشد. كاهش مصرف این نوع غذاها و نمك طعام سر سفره به كاهش فشارخون كمك میكند.
▪ چند نكته:
به سیگاریها توصیه میشود كه به ترك سیگار مبادرت ورزند زیرا نیكوتین سبب افزایش ضربان قلب، افزایش فشارخون و افزایش نیاز بافت قلب به اكسیژن میشود. با مصرف سیگار توانایی خون در حمل اكسیژن كاهش مییابد. عوامل سرطانزای دود سیگار به دیواره سرخرگها آسیب میرسانند. استراحت و شلكردن عضلات، جهت كاهش میزان استرس لازم است. استرس از طریق افزایش هورمونهای استرس (از جمله آدرنالین) سبب تولید و افزایش كلسترول میشود